februari 25, 2021 | Nieuws | Karin Goumans
Nepnieuws. Een fenomeen waar jongeren in het bijzonder gevoelig voor zijn. KIS (Kennisplatform Integratie Samenleving) sprak met Bianca Boender – jongerenwerker, directeur, methodiekontwikkelaar en trainer bij You!nG – over de invloed van nepnieuws op jongeren en de manier waarop dit polarisatie versterkt. Om jongeren bewust te maken van sociale media en nepnieuws ontwikkelde Boender een nieuwe aanpak: de #YNG Escape Game.
Door haar werk bij You!nG en een groot aantal pleegkinderen om haar heen hoort en ziet Boender veel van wat jongeren meekrijgen aan informatie. Dat is een wirwar van (on)waarheden. Als volwassenen komen we daar over het algemeen redelijk goed uit, maar als jongere is dat veel lastiger, vertelt ze.
Checklist en escaperoom
Nepnieuws wordt een steeds groter fenomeen. Om dat aan te pakken heeft You!nG een escaperoom gemaakt, en hebben You!nG en KIS samen een checklist voor nepnieuws ontwikkeld.
Ook start You!nG de online campagne ‘jij bent van invloed’. Deze campagne maakt jongeren bewust van de invloed die ze online hebben, en hoe ze dat kunnen omvormen tot iets positiefs. Jongeren kijken gedrag namelijk af, ook online.
Dit was bijvoorbeeld zichtbaar in het massaal delen van de hashtag ‘ikdoenietmeermee’, waarbij influencers hun standpunt met betrekking tot de coronamaatregelen wilden uitdragen.
Om nepnieuws tegen te gaan en jongeren op een speelse manier bewust te maken van social media ontwikkelde Bianca een escaperoom. Het idee hiervoor ontstond een aantal jaren terug: ‘Ik zag dat jongeren steeds meer online zaten, met veel kansen en gevaren. Ik dacht, wat zou het toch mooi zijn als er een goeie werkvorm is, die aansluit bij jongeren. We zijn begonnen met het oberserven van het online gedrag van de jongeren. We zagen dat ze steeds meer online zijn en in valkuilen als sexting, grooming en nepnieuws stappen. We hebben toen in een brainstormsessie aan een groep jongeren gevraagd wat ze tegenkomen en wat de gevaren zijn. Daar is de escapegame uit gekomen.’
Bianca Boender in de escaperoom
De #YNG Escape Game
In de escaperoom moeten de jongeren een verdwijning van een meisje oplossen, aan de hand van verschillende spellen en het gebruik van sociale media. Zo wordt gebruikt gemaakt van clues op de sociale media van het meisje en geeft de tablet van de recherche inzicht in de gevaren van sociale media en nepnieuws. De escapegame laat de jongeren niet alleen de gevaren zien, zoals catfishing, grooming, fakenews, deepfakes en geldezels, maar ook de kansen.
#WATISERGEBEURD?
Haar slaapkamer is leeg. De ouders van Yara zijn hysterisch en in paniek! Yara is nergens te vinden. Belangrijke spullen zoals: tas, jas en mobiel heeft ze meegenomen.
Ze is vermist!
#WATMOETENWEDOEN?
Jullie zijn de recherche en hebben van jullie leidinggevende te horen gekregen dat de slaapkamer van Yara onderzocht moet worden. Kunnen jullie erachter komen waarom Yara vermist is en waar ze is? Is ze in gevaar of is ze een opstandige weggelopen tiener die haar zin niet krijgt?
Trouwens, de tijd dringt!
Over #YNG Escape Game
#YNG escape game is een escaperoomspel met 4 identieke escaperooms die tegelijkertijd gespeeld worden. Er worden teams gemaakt van maximaal 7 personen, en je strijdt om wie het eerste weet waarom Yara vermist is. Maar erg veel tijd heeft het winnende team niet om dit te vieren, want alle 4 de recherche teams moeten als een razende samenwerken om Yara te redden.
Lukt het jou als recherche om binnen 60 minuten je taak te volbrengen en deze zaak op te lossen?
De jongeren leren hoe ze het verspreiden van nepnieuws zelf kunnen stoppen en ook hoe ze sociale media op een positieve manier kunnen gebruiken. Dat laatste gebeurt vooral in de feedbackworkshop achteraf, waar gepraat wordt met de jongeren over hoe ze een positieve invloed kunnen hebben. Daarnaast kunnen jongeren naderhand een lesprogramma maken, waarin ze de opdracht krijgen om met hun eigen social media account positieve invloed uit te oefenen. Na de escaperoom kunnen de jongeren het meisje uit het verhaal volgen op instagram, ‘zij’ post daar over fakenews.
De escaperoom, die in samenwerking met jongeren is ontwikkeld, is bedoeld voor alle leeftijden vanaf kinderen in groep 8. Het doel is om jongeren bewust te maken van de gevaren van sociale media en nepnieuws, zodat ze een gezonde en kritische manier ontwikkelen om met sociale media en nepnieuws om te gaan. Met name kwetsbare kinderen en jongeren hebben er profijt van, omdat ze grotere risico’s hebben om in de valkuilen van sociale media te stappen.
Invloeden
Het spelen van de ‘#YNG Escape Game’ waarschuwt jongeren voor beïnvloeding door nepnieuws. Maar ze leren ook dat ze zelf invloed kunnen hebben. Door de escape room, de nabespreking en het lesprogramma wordt hen geleerd goed na te denken over wat ze posten, en worden ze bewust gemaakt van de effecten die hun online gedrag kunnen hebben.
Uit gesprekken achteraf blijkt vaak hoe nodig dit soort voorlichting is. Jongeren zeggen bijvoorbeeld ‘ik wist niet dat het strafbaar was om een naaktfoto te hebben en door te sturen, ik wist niet dat het gevaarlijk was om met onbekende mensen te praten.’ Boender: ‘Jongeren geven vaak direct aan welke acties jongeren gaan nemen na de escaperoom, bijvoorbeeld dat ze gaan opletten welke foto’s ze plaatsen, dat ze hun account op prive gaan zetten, of niet zomaar mensen meer een PB (persoonlijk chatbericht) gaan sturen.
Hopelijk kan deze escaperoom snel opnieuw open en kunnen jongeren weer gaan spelen om spelenderwijs steeds meer bewust te raken van dit belangrijk fenomeen.
Bron: https://www.kis.nl/artikel/escaperoom-tegen-nepnieuws-en-polarisatie-onder-jongeren
Geef een reactie